ELLIS SPIEZiA

interview (original english: here)

In oktober 2023 sprak ik Ellis Spiezia, een 17-jarig race-talent uit Amerika. Ik ontmoette hem begin dit jaar op een kartbaan en heb met hem samengewerkt in de Rotax Max Challenge EuroTrophy, waar hij zelf ook heeft geracet. Hij is in een aantal jaar van een sim-coureur overgestapt naar indoorkarts, racekarts en inmiddels elektrische auto’s. Met het team Ellysium Racing, dat hij samen met zijn ouders opbouwt, is deze jonge getalenteerde Amerikaan op zoek naar een eigen, alternatieve route naar een succesvolle race-carrière. Lees hier zijn verhaal!

HOE HET BEGON

Het is interessant dat jij je race-carrière vooral richt op elektrisch. Heb je daar speciaal voor gekozen? Of is het bij toeval zo gegroeid, of misschien een bewust besluit geweest om zo je profiel als rijder te onderscheiden?

We zijn daar eigenlijk op natuurlijke wijze een beetje ingerold, omdat ik op zoek was naar een alternatieve route in een race-carrière. We wisten dat we niet de reguliere route konden bewandelen omdat dat eenvoudigweg te duur was. We vonden opties in elektrisch en zijn daar mee verder gegaan. En nu zijn we op het punt dat ik net mijn eerste volledig elektrische race-seizoen in een auto heb gehad en dat smaakt naar meer. Het is dus niet heel bewust gedaan, die focus op elektrisch, maar is zeker onderdeel van waar ik mee verder wil.

Ik heb je eerder horen zeggen dat je graag een pionier bent en dat de winst voor jou groter is dan de risico’s. Wat zie jij als risico’s in je carrière en wat als winst?

Het grootste risico is dat een ‘elektrische carrière’ nog niet eerder gedaan is, het is niet bewezen. We hebben ook elektrische kampioenschappen zien verdwijnen: ETCR is vrijwel weg het ERA is nooit echt van de grond gekomen. Maar de winst is fantastisch: kijk maar naar de ontwikkeling als coureur die ik de afgelopen jaren heb doorgemaakt, dat zou nooit gelukt zijn met verbrandingsmotoren. Want dan had ik nooit de toegang gehad tot de beste motoren of met een beperkt budget in een competitief veld kunnen meerijden. Met het elektrische pad heb ik als het ware mijn carrière versneld. En we brengen onze tijd niet door in Formule 4, Formule 3, Formule 2. Rijders die dat doen en hopen op een kans in de Formule 1, realiseren zich nu dat dat niet langer werkt voor de meeste mensen. En zo’n route is natuurlijk schreeuwend duur.

DUURZAAMHEID EN ELEKTRISCHE KARTS

Wat betreft autosport en duurzaamheid: hoe denk je dat motorsport kan bijdragen aan verduurzaming? Wat zie je als de concrete verduurzaming die we teweeg kunnen brengen via motorsport?

Ik zie het vooral als een andere manier om mensen bij het onderwerp te betrekken. De aantrekkingskracht van autosport is voor toeschouwers geweldig: het is waarschijnlijk de meest fascinerende sport die er is. Dus je hebt een platform waarbij je niet alleen racet, maar ook wel wat kan doen aan bewustwording en de jeugd interesseren. Het racen op het circuit is best ingewikkeld om echt duurzaam te maken, en bovendien kost dat nog heel wat jaren. Maar ondertussen zijn er wel al mooie stappen te zetten door met elektrische auto’s te racen en dat vinden toeschouwers ook steeds mooier om te zien. Het is een beetje alsof je groente in het eten van je kind stopt: je bent bezig met racen maar ondertussen betrek je ze al meer en meer bij manieren van verduurzaming.

Je hebt in zo ongeveer alle elektrische karts geracet die er waren: Kinetic in Bulgarije, een Spaans kampioenschap, met BlueShockRace en ook met Rotax. Hoe vond je deze elektrische karts als je ze met elkaar vergelijkt? Of juist als je ze vergelijkt met karts met een verbrandingsmotor?

Ik heb echt geluk gehad in de zin van dat toen ik echt aan het karten was, van 2000 tot 2022, dat al deze kampioenschappen op hun hoogtepunt waren. Ik heb in de DEKM (Duits kart kampioenschap) gereden en met de E20 het Europese en Wereldkamioenschap, dat was echt te gek. Ik reed ook in een Spaans nationaal kampioenschap, maar dat bestaat nu niet meer. En natuurlijk de karts van Kinetic in Bulgarije. Het rijden met de BlueShockRace karts was voor mij vooral testen; het waren clubraces, wat heel goed werkt met elektrisch. Die ekarts hebben gewoon zo veel vermogen, de snelheden zijn bizar: in de setting op vol vermogen haal je ruim 130km/u, dat is ongelooflijk. En ik weet pas echt hoe snel dat is, omdat ik met zo’n snelheid gecrasht bent en over een hek ben gevlogen! Maar het platform, vooral met BlueShockRace en Rotax, is fantastisch. Rotax is high end, het beste dat er is; ze willen niet eens vertellen wat zo’n kart kost. BlueShock is toegankelijker en heeft kleinere evenementen. Je hoeft dan ook niet aan een Europees kampioenschap mee te doen om wel in een ekart te rijden. In vergelijking met karts met verbrandingsmotoren, het één is niet beter dan het ander, het is elk verschillend. Bij verbrandingsmotoren heb je natuurlijk het geluid en de geur, en het is smerig om aan te werken. Ik houd er ook van om een motor te tunen maar als het gaat om makkelijk onderhoud en competitief rijden, tja dat is de sterke kans van de elektrische karts.

Bij elektrisch karten is de techniek flink verbeterd de afgelopen jaren maar nog steeds is het vrij nieuw. Waar denk je dat verbeteringen nodig of mogelijk zijn?

Het belangrijkste probleem met ekarts is ook het probleem van elektrische straatauto’s: de infrastructuur. De karts zelf zitten wel ongeveer op hun limiet. Misschien komt er ooit nog een doorbraak om het gewicht van de accu omlaag te krijgen. Met lichtere componenten ga je echt ook nog veel harder. Maar wat betreft die infrastructuur, we hebben een grote vaste accu nodig als buffer. Die is aangesloten op het elektriciteitsnet. Of bij sommige circuits, zoals Wackersdorf, plug je die in op de velden met zonnepanelen die daar liggen. Maar in Zweden hebben we dit jaar zo veel vermogen gevraagd, dat sommige elektriciteitskabels in de fik vlogen. Dus vooral wat betreft de infrastructuur is er echt nog wel verbetering mogelijk.

"HET IS EEN BEETJE ALSOF JE GROENTE IN HET ETEN VAN JE KIND STOPT: JE BENT BEZIG MET RACEN MAAR ONDERTUSSEN BETREK JE ZE STEEDS MEER BIJ VERDUURZAMING"

NXT GEN CUP

Laten we het hebben over de Nxt Gen Cup, waar je dit jaar hebt geracet in een gloednieuw kampioenschap met een elektrische Mini. Ben je blij of teleurgesteld met je derde plek in het kampioenschap?

Ik heb gemengde gevoelens. Ik heb zeker kunnen laten zien wat ik kan. De tweede seizoenshelft hadden we alleen een bak aan tegenvallers. Sommige dingen waren mijn schuld, andere dingen kon ik niets aan doen. Je denkt altijd na afloop na over de kwalificatie waar je wat tijd hebt laten liggen bijvoorbeeld, maar ik had ook twee raceweekenden achter elkaar een lekke band, ja daar kan je niets aan doen. Ook heb ik nog wat straffen gekregen die ik twijfelachtig vond, maar goed dat helpt niet in je kampioenschap. Als je ziet wat we hebben gedaan, ben ik toch heel tevreden. Ik was de enige niet-Zweedse rijder in de top 7 en de enige niet-Scandinavische rijder in de top 10. Als Amerikaan heb je sowieso een flink nadeel, niemand mocht ons. Ze vonden het al niets omdat ik geen Europeaan ben, maar Amerikanen mogen ze blijkbaar niet zo. Ze denken allemaal dat we NASCAR coureurs zijn en de hele dag bier drinken. En de lokale rijders daar rijden veel met elkaar. Voor hun is zo’n raceweekend een weekend als elke andere, maar ik was de ‘wildcard’ natuurlijk. Maar ik denk dat ze vanaf nu de Amerikanen niet meer onderschatten!

Hoe was voor jou de stap van elektrische karts naar een elektrische racewagen?

Je hebt de zelfde mindset natuurlijk maar er komt meer bij kijken. Je hebt veel tractie en vermogen, je moet de temperature in de gaten houden, netjes vloeiend rijden om banden te sparen, het gewicht is meer en anders, je hebt veel systemen in de auto die je in de kart niet hebt, je hebt ook remschijven voor dus moet aan je rembalans werken, en ook hebben we een eigen ‘push-to-pass’-knop voor tijdelijk extra vermogen. Het is mentaal veel intensiever in een elektrische racewagen. Toch voel ik me veel sterker in een auto. Ik ben begonnen met sim racen en de stap naar de echte racewagen bevalt me wel. Ik heb het gevoel dat ik altijd nog wel wat extra heb om in te brengen. En ik kan dat wel beter dan de anderen.

Wat heb je geleerd van dit seizoen? Waar kan je jezelf nog verbeteren of waar werk je aan? En hoe kan ook het kampioenschap zelf groeien en verbeteren na dit eerste jaar?

We hebben echt een solide jaar gehad. Voor mij was vooral het opdoen van meer ervaring belangrijk. Je kan race-scenario’s namelijk niet oefenen of nadoen in een training. De grootste belemmering voor mij dit jaar was het gebrek aan kennis van de circuits. Ik was nog nooit op de Zweedse circuits geweest. Wij hebben gewoon de middelen niet om daar even te gaan testen. Voor de anderen is het een uurtje rijden naar zo’n circuit, maar voor mij is het een rit van 15 uur en kost het bakken met geld. Ik denk dat het puntentotaal in het kampioenschap niet het hele verhaal van het jaar goed weergeeft: ik denk dat ik duidelijk de beste coureur was van de grid. Dat heb ik ook kunnen bewijzen: op Oschersleben bijvoorbeeld had ik in de kwalificatie tot 4 minuten voor het eind nog geen tijd gezet, en reed toen in 1 ronde de pole positie.

Het kampioenschap zelf was ook fantastisch, ik zou er niet veel aan veranderen. Het enige is misschien de introductie van een rookie klasse, net als bij de Fiesta Cup. In die klasse heb je dan de rijders die pas 1 jaar hun race-licentie hebben. Die vechten dan lekker met elkaar en voor podiums. Het is ook leuk dat je dan met 7 of 8 rijders in hun eerste jaar strijdt en je eigen podium en classificatie hebt binnen de grotere grid. Maar goed, als je snel genoeg bent om met de anderen buiten die rookie klasse te knokken, dan kan je pas echt wat laten zien. Zoiets lijkt me dus heel cool.

Zou je nog een jaar in de Nxt Gen Cup willen rijden, ofwel weer in Zweden of misschien in de Benelux als dat nieuwe kampioenschap er komt?

Nee dat zou ik niet doen. We hebben uit dit jaar gehaald wat ik wilde halen. End at is het strijden met gelijk materiaal en toch voorin rijden. Die ervaring was heel waardevol. Volgend jaar moet ik echt de volgende stap maken. Als je kijkt naar beroemde coureurs dan zie je dat ze altijd maar 1 jaar in een kampioenschap hebben gereden en dan de volgende stap maakten. Voor mij zou het het niet waar zijn om in plaats van derde in een kampioenschap toch te proberen kampioen te worden, die meerwaarde is er niet gezien de tijd en geld die dat vergt. Ik ben nu klaar voor meer snelheid en grotere, competitieve startgids. Volgend jaar probeer ik een zo groot mogelijke stap te maken, buiten de grens van wat ik denk goed aan te kunnen.

DE VOLGENDE STAP

Mijn logische vraag is dan natuurlijk, wat is die grootst mogelijke stap, welke klasse? Wat zijn je opties en je wensen?

We kijken goed rond en voeren diverse gesprekken. We kijken bijvoorbeeld naar nitro rallycross in Amerika, die rijden met 1000pk. Ik zou het wel gaaf vinden om een aantal races off-road als ervaring mee te maken. We hebben ook goede connecties met diverse Duitse kampioenschappen. Zo zijn VLN en NLS op de Nurburgring wel mooie ideeën. Ik wil sowieso mijn racelicentie voor de Nurburgring halen, je weet maar nooit wanneer die van pas komt. Maar verder hangt de stap ook af van wat er beschikbaar komt. Ik ben niet zo bang of ik een bepaalde auto niet aan kan: als je me morgen in een DTM auto zet, kom ik er wel uit hoe die werkt en kan ik knallen. Mijn volgende stap hangt vooral af van wat goed voelt, waar we gewenst zijn en waar ik – ook belangrijk – een hoop lol kan hebben.

Je lijkt erg flexibel met je plannen voor de toekomst. Ik vraag me af, wanneer is jouw carrière voor jou een succes? En misschien als het allemaal niet zo goed loopt, stagneert of stopt, zou je dat als een mislukking beschouwen?

Ik heb geen plan B, om toch weer in Amerika naar school te gaan ofzo. We bouwen Elysium Racing op als een bedrijf naast het racen dat ik al doe. Wanneer ik op welke leeftijd dan ook mijn helm aan de wilgen hang, kan ik mooi met dat bedrijf verder, bijvoorbeeld met rijder coaching. Maar nu wil ik gewoon het beste zijn in welke goede categorie dan ook. Ik heb geen vast doel, maar ik wil op hoog niveau rijden en winnen. Simpel. Betaald worden om snel te rijden, dat is altijd mijn droom geweest.