ROTAX
Interview met Steven Chapman (read the interview in original English here)
Als je aan karten denkt, aan welk merk denk je dan als eerste? Waarschijnlijk BRP-Rotax, het legendarische bedrijf met een lange geschiedenis in de racerij en het bedrijf dat recent hun 102-jarig bestaan vierde. De innovatieve 4- en 2-takt motoren worden gebruikt in BRP producten zoals Ski-Doo en Lynx sneeuwscooters, Sea-Doo vaartijgen, Can-Am voertuigen voor asfalt en off-road en natuurlijk ook karts en zelfs recreatieve vliegtuigen. Tijdens mijn exclusieve gesprek met Stevan Chapman, de baas van de Rotax Max Challenge en zakelijke ontwikkeling (Rotax aandrijving), richtte ik alle aandacht op innovaties in de karting. Welke producten heeft BRP-Rotax de afgelopen jaren ontwikkeld, wat maakt ze zo bijzonder, en wat gebeurt er achter de schermen om betrouwbare en krachtige karts te ontwikkelen? Lees het hier!
Op weg naar een duurzame toekomst
Rotax Karting blijft volledig toegewijd aan de verbrandingsmotor. Toch wil het bedrijf ook klaar staan voor verandering. Daarom investeert het in de toekomst voor de lange termijn, zodat ze altijd op het juiste moment de juiste producten kunnen aanbieden. Er is druk op het ontwikkelen van meer duurzame oplossingen en BRP-Rotax heeft verschillende mogelijkheden verkend. Steven vertelt me dat ze uit marktonderzoek weten dat er een sociale verandering aan komt in hoe mensen tegenwoordig hun geld willen uitgeven in relatie tot vrije tijd. Daarbij komt steeds meer ethiek kijken. Rotax heeft onderzoek gedaan naar zowel synthetische brandstoffen als waterstof en batterij-elekrtisch. BRP, het Canadese bedrijf waar Rotax onder valt, heeft nu aangegeven de komende 5 jaar 300 miljoen Amerikaanse dollars in elektrische techniek te investeren. Maar wordt dat dus de route, en is waterstof of synthetische brandstof niet de toekomst?
Waterstof
Steven vertelt: ‘Natuurlijk heeft elke mogelijke technologie op de markt zijn voor- en nadelen. De energie uit waterstof kan worden opgeslagen in een batterij en dan heb je nog altijd een elektrische motor nodig. Alleen de bron van je energie is dan anders. Het nadeel ervan is dat je ook het gewicht van een verbrandingsmotor hebt en natuurlijk ook nog die batterij. En met de druk die nodig is om waterstof op te slaan en te transporteren, kan veiligheid in het geding komen’.
Synthetische brandstoffen
‘We hebben ook synthetische brandstoffen, of efuels, onderzocht en getest. Onze Max-motoren draaien zonder problemen en zonder aanpassingen op efuels. Er hoeft geen enkel onderdeel vervangen of aangepast te worden. Je tankt gewoon deze brandstof en kan de baan op. Dat is vandaag de dag al gewoon mogelijk. Het enige probleem met efuel is op dit moment dat de beschikbaarheid beperkt is en daarom ook de kosten hoog zijn. Ook biedt deze brandstof geen oplossing voor problemen rondom geluid. Heel veel circuits in Engeland en Nederland hebben te maken met geluidsbeperkingen. Rondom geluid verwachten we in de toekomst meer en meer beperkingen.
Elektrisch karten
‘Als een circuit door beperkingen zoals rond geluid zelfs zou moeten sluiten, is elektrisch rijden een mogelijkheid om open te blijven. Als we nu niet inzetten op elektrische karts, hebben we misschien geen kans meer om de sport te redden voor de toekomst. Als de circuits moeten sluiten, is het namelijk over en uit. Anders gezien kan elektrisch karten ook de mogelijkheid bieden om nieuwe circuits te openen.’
Steven houdt van verbrandingsmotoren; die hebben een lange geschiedenis in de sport. Maar ook ziet hij de keerzijde ervan en waardeert hij nieuwe technieken. Het is dan ook niet zozeer een vervanging, maar een alternatief. Hij benadrukt het belang om meedere opties te hebben in het karten zodat de sport gezond kan blijven en kan blijven groeien in de toekomst. De nadruk ligt voor nu echt op elektrisch: ‘Wie weet wat de toekomst brengt? De meest realistische optie voor de toekomst is elektrisch’.
ROTAX E20
‘Sommigen houden van elektrisch, sommigen niet. Wij zijn een paar jaar geleden het Rotax Thunder project begonnen, dat was ontwikkeld met een externe partij. Dit waren onze eerste stappen om met elektrische producten te gaan werken. Daarna zijn we overgestapt naar het volledig intern ontwikkelen van de Rotax E20. Die elektrische kart hebben we in 2019 bij de RMC Grand Finals in Sarno (Italië) gelanceerd. Sindsdien rijden we ermee, dus nu al 4 jaar. Het mooie voor ons is, dat mensen er niet zomaar in rijden, maar er voluit mee gaan. Dat is de beste R&D voor ons! En we rijden nog altijd met de oorspronkelijke batterijen. We hebben al die jaren geen enkele motor, batterij of inverter gehad die kapot ging.’
‘De E20 is super krachtig en snel. Maar omdat die kracht goed te doseren is, rijdt het precies zoals je zou willen. Het is niet zoals bij een verbrandingsmotor, waar je van alles moet afstellen om er het meeste uit te halen. Een elektrische motor is heel voorspelbaar in wat je eruit haalt. We hebben ook een sleutel-systeem: bij een nieuwe coureur, gebruiken we een groene sleutel. Een gevorderde rijder krijgt een rode sleutel, en daarmee krijg je meer vermogen. Dat is zo mooi aan elektrisch: je hebt 1 kart maar die is te gebruiken door een diversiteit aan rijders’.
‘Zoals je weet hebben we bij elektrisch rijden natuurlijk een batterij nodig, en een batterij is zwaar. Sinds de E20 is ontworpen is ook de batterij-techniek verder ontwikkeld. Door de kennis die we deze jaren hebben opgedaan en deze technische ontwikkelingen, denken we dat we de kart nu zouden kunnen bouwen met 20 kilo minder aan gewicht. En als je 20 kilo kwijtraakt, ga je een stuk harder. Dat is de volgende stap voor de E20: om onze opgedane kennis toe te passen in de toekomst. Zo kunnen we een lichtere, wenbaardere kart ontwikkelen die uiteindelijk nog aantrekkelijker is voor de klant’.
vEILIGHEID
Rotax besteedt veel aandacht aan het testen van haar producten, zeker wanneer er sprake is van de introductie van nieuwe technologie. Autosport is nooit 100% veilig, maar de karts moeten van hoge kwaliteit zijn. Steven vertelt me daarom: ‘Wat ik van de E20 mooi vind, is de hoeveelheid aandacht voor veiligheid. De kart is namelijk officieel een hoog voltage systeem. Dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee. En juist dat is waar Rotax goed in is. We hebben daarom een veiligheidssysteem ingebouwd dat cruciaal is voor de rijder en de mensen rondom de kart. We hebben aan boord een 12 Volt systeem dat we gebruiken bij het opstarten van de elektrische systemen in de kart, inclusief het display. Daarnaast hebben we ook een hoog Voltage systeem in de kart.
We hebben maar 1 keer een situatie gehad op de baan die opvallend was: iemand reed tegen de achterkant van een andere kart, waardoor het 12 Volt achterlicht kapot ging. De kabels voor dat achterlicht kwamen tegen de kart en uit veiligheid zette het hele elektrische systeem zichzelf daarom uit. Uit dit voorbeeld zie je dat zodra een elektrische spanning op het chassis of in de motor wordt gedetecteerd dat er niet hoeft te zijn, dat het systeem ervoor zorgt dat alles uit gaan. De E20 heeft ook allerlei crash-tests ondergaan, net als een straatauto dat doet. En tests voor waterdichtheid en tegen stof. Dit was een hoop werk; de veiligheidstests hebben 9 maanden geduurd. En daarom, ik heb liever een batterij in de kart naast me die automatisch uit gaat als het nodig is, dan een tankje met 8 liter bezine tussen mijn benen. We hebben echt veel gedaan aan veiligheid en daar zijn we trots op’.
ROTAX E10
Tegen het eind van 2022 heeft Rotax bij de Grand Finals een nieuwe lage voltage kart gelanceerd, de E10. Steven vertelde me meer over dit project: ‘We geloven echt in deze kleinere kart, de E10. Dit zijn onze eerste grote stappen naar buiten toe wat betreft het elektrisch rijden. We willen deze kart aan de wereld laten zien, maar we zijn nog niet met de productie begonnen. We willen namelijk eerst met kleine aantallen pre-productie modellen rijden en testen. Aan het eind van het jaar geven we er een demonstratie race mee bij de Grand Finals. We zijn van plan in 2024 de kart in kleine aantallen te gaan verkopen. Eerst willen we hem nog grondiger testen: we zullen bewijzen hoe goed deze kart is, voordat we hem gaan verkopen’.
INFRASTRUCTUUR OP CIRCUITS
Circuits hebben natuurlijk tientallen jaren races gehad met dezelfde techniek. Maar als je de techniek van de karts aanpast, moet de infrastructuur bij een circuit wel mee veranderen. Het is een beetje kip-en-ei: gaan de circuits investeren om klaar te zijn voor elektrische karts, of gaan ze zich pas aanpassen als er meer coureurs met hun elektrische karts aan komen zetten? Steven zegt hierover: ‘De karts opladen gebeurt gewoon via een 200 Volt stekker die je ook thuis in de muur hebt. Een kart vraagt hetzelfde aan vermogen als een waterkoker in je keuken. Sommige circuits zijn er klaar voor, maar veel ook niet. Welke zijn onze voorbeelden? Pro Kart Raceland in Wackersdorf en een paar andere circuits in Duitsland staan er goed voor, net als de meeste circuits in Italië en er zijn er nog wel een paar in Europa – vooral de circuits die een hoge CIK-accreditatie hebben. Ik praat zo vaak met circuiteigenaren over de toekomst. Ik vertel ze hoe ik denk dat de toekomst er uit ziet en adviseer ze alvast na te denken om zich op die toekomst voor te bereiden’.
Mijn ervaring is dat in Nederland een elektrische kart meestal wordt opgeladen door middel van een diesel generator. Dat is natuurlijk niet zoals we het zouden willen, maar soms wel de enige manier. Steven zegt hierover: ‘Het is aan ons om aan rijders en circuits te laten zien wat de ware potentie is van elektrisch rijden. Als er echt een generator nodig is, dan gebruiken we het liefst synthetische brandstoffen. Maar we zitten in het proces dat het allemaal nog niet altijd zo werkt als we het zouden willen zien. Wij moeten ons vooral op onze karts zelf richten: als die zo goed zijn dat mensen ze willen hebben, dan zullen uiteindelijk de circuits zich ook gaan aanpassen. Ze moeten dan wel gaan investeren om hun eigen bedrijf draaiende te houden. Maar wat er het eerst gaat gebeuren? Weet ik niet’.
"Het is aan ons om aan rijders en circuits te laten zien wat de ware potentie is van elektrisch rijden"
DE CONCURRENTIE
Als je echt met snelle elektrische karts wil gaan racen, zijn er op dit moment nog weinig opties voor klanten. Toch zijn er wel enkele merken die elektrische karts aanbieden. Steven zegt hierover: ‘Sommige concurrenten gebuiken maar 1 batterij op de kart en hebben vaak een probleem met de hitte die vrijkomt. Met de E20 hebben we sommige batterijen nu al 2000 keer opgeladen en merken we geen nadelige effecten bij de prestaties. Maar als je een batterij gebruikt waarbij de cellen extreem dicht op elkaar zitten, dan wordt de warmte die vrijkomt een uitdaging. En door warmte slijt een batterij. Met de E20 kunnen we na een heat rijden de pits binnenkomen en meteen beginnen met laden. De batterij hoeft niet eerst af te koelen. Dus je kan rijden en daarna meteen 45 minuten opladen. Zo kan je het volgende uur alweer de baan op. Op die manier kunnen we de kart net zo gebruiken als een kart op benzine. Ook hebben we van de eerste tot de laatste ronde dezelfde hoeveelheid vermogen. Omdat de batterij en motor niet warm worden, neemt het vermogen niet af. We hebben wel wat karts van concurrenten getest en er zelfs wat races in gereden. Maar wij merkten dat die karts elke ronde steeds een beetje langzamer werden’.
DE VOLGENDE STAP VOOR ROTAX
‘Op dit moment zijn we al aan de slag met onze volgende stap na de E20. Dat is nog altijd een prototype. Het doel is nu om een goede elektrische kart te ontwikkelen die we ook daadwerkelijk via ons distributienetwerk gaan verkopen aan de klant’.
ERVAAR HET ZELF!
Ben je door mijn gesprek met Steven benieuwd geworden naar de (elektrische) karts van Rotax? En wil jij er ook eens mee testen? Schrijf je dan in voor hun nieuwsbrief. Daar lees je meer over de ontwikkelingen van elektrische karts van Rotax en de mogelijkheden om die zelf eens te ervaren.
